Anbasad Ayiti nan Kolonbi

Ekspè Nasyonzini an Ayiti atire atansyon sou lefèt ke jesyon responsab nan anviwònman an nan nivo enstitisyonèl, planifikasyon rejyonal ak pwoteksyon anviwònman nan nivo kominotè yo esansyèl pou Devlopman ekonomik ak sosyal Ayiti a ak pou aplikasyon tout 17 Objektif Devlopman Dirab yo, piske yo tout depann de yo. Vreman vre, polisyon ak eksplwatasyon durabl nan ekosistèm terrestres ak maren febli altènativ ekonomik (an patikilye touris, agrikilti, lapèch ak enèji) ak agrave risk ki genyen nan povwete ekstrèm, feblès yo nan sistèm yo nan aksè nan dlo,
sanitasyon ak jesyon dechè, risk pou maladi ki fèt nan dlo, povwete enèji ak vilnerabilite popilasyon an nan katastwòf natirèl yo. Biodiversite afekte tou, epi 19% nan tout espès yo menase avèk disparisyon an Ayiti.

Sa a se konjonksyon nan faktè tou ajoute nan ibanizasyon an masiv ak san kontwòl nan zòn ki gen anpil risk (espesyalman sou kòt la) kote kondisyon yo adekwa yo pa satisfè ak ki pa satisfè estanda konstriksyon. Selon rapò PNUD sou Objektif Milenè yo ann Ayiti, popilasyon k ap viv nan kay ki pa satisfè kondisyon minimòm yo (bidonvil) prèske double nan de dènye deseni yo ann Ayiti e omwen 74% nan kay yo ap viv nan espas sa yo. Apwòch sa a nan pwoteksyon anviwònman an enpòtan pou yon rekiperasyon dirab nan zòn ki afekte nan Siklòn Matye nan mwa Oktòb 2016. [/ Mak]

Debwazman se youn nan pwoblèm sa yo ki pi enkyetid ekspè Nasyonzini, depi li akselere ewozyon tè ak diminisyon nan lapli, faktè lye nan sechrès la 3 ane agrave pa fenomèn nan El Niño ak pa chanjman nan klima. Sitiyasyon sa a te lakòz pèt ki rive jiska 70% nan rekòt, ogmantasyon nan pri nan pwodwi debaz manje ak mank de opòtinite travay nan sektè agrikòl la, osi byen ke ogmantasyon nan kantite moun ki an sekirite manje. An Ayiti. (3.6 milyon ki gen ladan 1.5 milyon dola soufri nan ensekirite alimantè grav), degradasyon sa a tou diminye aksè nan dlo nan yon peyi kote 42% nan popilasyon ayisyen an toujou pa gen aksè san danje nan dlo. Dlo pou bwè ak 72% pa gen bon jan sanitasyon.

Nasyonzini an fè remake tou ke kouvèti vejetasyon an trè ba an Ayiti, menm si mank de done mete ajou pa pèmèt yo detèmine ak ekzaktite pousantaj la. Youn nan faktè ki kontribye nan debwazman se koupe pyebwa pou pwodiksyon chabon, ki nan 2012 te itilize nan 92% nan kay ayisyen pou kwit manje. Dapre FAO a, 10,000 sak chabon yo boule chak jou nan peyi a.

Anplis de sa, ewozyon an nan sol ogmante anpil vilnerabilite a nan popilasyon nan dezas natirèl, patikilyèman siklon, move tan ak tranblemanntè.

Yon lòt fwa ankò, etid Nasyonzini avèti ke fanm yo ki pi pòv yo ak kay yo disproporsyonelman afekte pa degradasyon anviwònman an, espesyalman kay riral yo ak yon fanm kòm tèt nan kay la, depi ‘yo sitou soufri de gout nan pwodiksyon agrikòl ki te koze pa konsekans yo nan debwazman. . Nan repons lan, Nasyonzini ap ankouraje efò nasyonal yo pwodwi plis ak mwens efikasite ogmante, konsèvasyon nan resous natirèl ak restorasyon nan peyi degrade nan pi bon pratik agroforestè, anviwònman ak agroekolojik, osi byen ke konsèvasyon nan varyete lokal yo. Pratik sa yo ta pèmèt rediksyon nan pèt apre rekòt nan pwodwi agrikòl (kounye a alantou 30-40%, dapre Ministè Agrikilti MARNDR).

Malgre gravite a nan sitiyasyon an, Gouvènman ayisyen an, ki te sipòte pa patnè li yo, te pran aksyon sa yo ralanti degradasyon nan anviwònman an ak bese risk yo ki kapab lakòz, tankou:

• Siyen konvansyon Nasyonzini tankou Koridò Byolojik nan Karayib la (CBC), Konvansyon Nasyonzini pou konbat dezètifikasyon (UNCCD) ak Konvansyon Nasyonzini sou Chanjman Klima (CCNUC)
• Kreyasyon nouvo zòn pwoteje ki gen ladan premye zòn maren yo nan Sid ak nan Nò
• Delimitasyon Pak Nasyonal Macaya, La Visite ak Pine Forest
• Kreyasyon Rezèv byosfè La Selle la
• Etablisman estrikti jesyon Zòn Pwoteje yo tankou Ajans Nasyonal pou Zòn Pwoteje yo (ANAP) ak deplwaman Kò Siveyans nan Zòn Pwoteje yo.